بزدام
وبلاگ تخصصی پرورش بز
نمایش پست‌ها با برچسب پرورش بز. نمایش همه پست‌ها
نمایش پست‌ها با برچسب پرورش بز. نمایش همه پست‌ها
۱۳۹۳ دی ۲, سه‌شنبه
۱۳۹۳ مهر ۲۷, یکشنبه
افتتاح مرکز پرورش بزهای سانن و آلپاین در مازندران
رییس جهاد کشاورزی شهرستان محمودآباد از افتتاح اولین مرکز پرورش بزهای سانن و آلپاین استان مازندران در روستای آزادمون این شهرستان خبر داد.
۱۳۹۳ مرداد ۲۸, سه‌شنبه
۱۳۹۳ تیر ۷, شنبه
استفاده از ميوه كهور و گبر در تغذيه بزغاله هاي در حال رشد تالي
دومین سمینار پژوهشی گوسفند و بز کشور آذر 1384
استفاده از ميوه كهور و گبر در تغذيه بزغاله هاي در حال رشد تالي
فيروز عسكري 1 و كامران رضا يزدي 2
-1 كارشناس ارشد علوم دامي مركزتحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي هرمزگان
-2 استاد يار گروه علوم دامي دانشكده علوم زراعي و دامي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي
دانشگاه تهران
چكيده :
دو گونه گياهي كهور ايراني و آكاسيا تورتيليس (گبر) از خانواده ميموزاسه پوشش عمده درخت و
درختچه هاي سواحل خليج فارس و درياي عمان را تشكيل مي دهند . اين درختان سالانه مقادير
زيادي ميوه (نيام) توليد مي كنند كه بوسيله دامها از جمله بز ، شتر و گاو در طول فصل خشك
مصرف ميشوند . به همين منظور اين آزمايش در قالب يك طرح آماري كاملا تصادفي با 8 جيره
30 و 38 درصد نيام گبر ، 30 و 40 درصد نيام كهور و صفر ، 15 ، آزمايشي حاوي صفر (شاهد) ، 15
و 3 تكرار ( 2 بزغاله نر درحال رشد تالي در هر تكرار ) انجام شد . در طي مدت 90 روز ، افزايش
وزن ،خوراك مصرفي و ضريب تبديل غذائي بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي آزمايشي اندازه
30 و 40 ، گيري شد . ميانگين وزن نهائي بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي حاوي سطوح صفر ، 15
17 كيلوگرم وبزغاله هاي تغذيه شده با /93 ، 19/50 ، 20/43 ، 20/ درصد نيام كهور بترتيب 37
، 19/92 ، 20/28 ، 20/ 30 و 38 درصد ني ام گبر بترتيب 61 ، جيره هاي حاوي سطوح صفر ، 15
17/07 كيلوگرم بود .همچنين ميانگين افزايش وزن روزانه بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي 1 الي
58 گرم و درگروهي كه جيره هاي حاوي / 69 و 7 /33 ، 82/76 ، 82/ 4 حاوي نيام كهور بترتيب 77
62 گرم بود . درتجزيه آماري داده / 79 و 08 /07 ، 83/32 ، 84/ نيام گبر مصرف مي نمودند بترتيب 8
ها،تفاوت معني داري بين جيره هاي حاوي 40 و 38 درصد نيام كهور وگبر با ديگر جيره ها مشاهده
شد.لذا ، با توجه به نتايج ميتوان ازنيام كهور وگبر به ميزان 30 درصد در جيره غذائي بزغاله ها بدون
آنكه اثرات منفي روي رشد داشته باشد استفاده كرد.
كليد واژه ها : نيام كهور ايراني ، نيام آكاسيا تورتيليس(گبر) ، بزغاله تالي،
مقدمه :
با توجه به شرايط اقليمي جنوب كشور بخصوص استان هرمزگان شناسايي منابع خوراكي منطقه اي
كه امكان استفاده از آنها در تغذيه دام وجود دارد ، از اهميت ز يادي برخوردار مي باشد ( 1). يكي از
منابع خوراكي مورد چراي سالانه دامهاي بومي استان هرمزگان گونه هاي درختي و درختچه اي
پراكنده درمراتع استان بويژه در نوار ساحلي با مساحتي حدود 750 هزار هكتار مي باشد . درمراتع
.( استان هرمزگان دو جنس آكاسيا و كهور از پراكنش بيشتري برخوردار هستند.( 2
3 متر است كه بومي جنوب ايران بوده و از بندر كنگان - كهور ايراني از خانواده لگومينوز به ارتفاع 5
در بوشهر تا چاه بهار و ايرانشهر بلوچستان گسترش دارد .اين گياه داراي ميوه نيام مانند بلند و كشيده
8 سانتي متر و قهوه اي رنگ بوده و در داخل آن دانه ها به صورت موازي با محور - به طول 20
طولي نيام قرار گرفته اند . زمان گلدهي آن از اسفند ماه تا خرداد ماه و زمان ر سيدن ميوه آنها خرداد
تا تير ماه مي باشد ( 2 ) . دامداران در تابستان و زمستان از سرشاخه ها و نيام آن براي تعليف دامها
بويژه بز، شتر و گاوبومي استفاده ميكنند( 1).آكاسيا تورتيليس به زبان محلي گبر گفته مي
2 متر مي رسد .تاج آن در سطح بالا - شود،درختچه اي است از خانواده لگومينوزكه به ارتفاع 7
3- 4 سانتي متر به عرض 7 - معمولا به شكل مسطح و چتري بوده .ميوه كاملا پيچ خورده به طول 10
1994 ) وبهاندري ) ميلي متر است و در تغذيه د امهاي بومي منطقه استفاده ميشود . فاگ و استوارت 1
1979 ) گزارش نموده اند كه نيام بعضي از كهور ها بسيار خ وشخوراك بوده و يكي از ) و همكاران 2
اجزاء اصلي جيره غذائي روزانه نشخوار كنندگان در مناطق خشك و نيمه خشك آمريكا ي جنوبي
45 درصد عصاره فاقد ازت مي باشند . طبق - 9 درصد پروتئين خام و 55 - ميباشد ، و حاوي 14
گزارش همين محققين سالانه بيش از 40 هزار تن نيام انواع كهورها در مكزيك جمع آوري و در
1990 ) نيام و برگ گونه ) فصول ديگر از آنها استفاده مي گردد . طبق گزارشات ريد و همكاران 3
6 مگا ژول در كيلوگرم انرژي قابل هضم مي باشد / گبر حاوي 12 درصد پروتئين خام قاب ل هضم و 1
و از لحاظ مواد معدني نيز غني مي باشد.
Prosopis cineraria and Acacia Tortilis* 1- Fagg and Stewart
2-Bhandari et al. 3-Reed et al.
عسكري و همكاران ( 1376 ) تركيبات شيميايي و ضرائب قابليت هضم مواد مغذي نيام و سرشاخه
15 % و گبر / دو گونه كهور و گبر را تعيين كردند و بيان نمودند پ روتئين خام نيام گونه كهور 12
21/2 % و انرژي خام آنها به ترتيب 4219 و 4210 كيلو كالري در كيلوگرم ماده خشك مي باشند .
84 ميلي گرم در كيلو / 2 % پتاسيم ، 3 / 0 % فسفر ، 08 / 0 % كلسيم ، 12 / همچنين نيام كهور حاوي 69
0 % فسفر ، / 0 % كلسيم ، 07 / 22 ميلي گرم در كيلو گرم منگنز ونيام گبر نيز حاوي 92 / گرم آهن و 2
1/48 % پتاسيم ، 140 ميلي گرم در كيلو گرم آهن و 28 ميلي گرم در كيلو گرم منگنز مي باشد .هدف
از اين آزمايش تعيين مقدار مناسب ميوه دو گونه غالب مرتعي كهور و گبر در تغذيه بزغاله هاي در
حال رشد تالي در هرمزگان مي باشد.
مواد و روشها :
اين آزمايش در 35 كيلومتري شمال شرقي بندرعباس به اجرا درآمد . تعداد 48 راس بزغاله نر تالي
13 كيلوگرم خريداري شد. بعد از اقدامات بهداشتي ، توزين و / 4-5 ماهه با ميانگين وزن حدود 5
پلاك گردن ، بصورت تصادفي به گروههاي 2 راسي تقسيم و در جايگاههايي كه به همين منظور
آماده گردي ده بود ، قرار گرفتند . با استفاده مواد خوراكي موجود و نياز غذائي روزانه هر راس دام با
توجه به ميانگين وزن بزغاله ها درگروههاي آزمايشي و اضافه وزن روزانه ( 100 گرم در روز ) بر
1981 )چهار جيره آزمايشي حاوي سطوح صفر (شاهد ) ، ،NRC) اساس جداول استاندارد غذائي
30 و 40 درصد ماده خشك نيام كهور و چهار جيره آزمايشي ديگر كه حاوي صفر ( شاهد )، ، 15
30 و 38 درصد ماده خشك جيره از نيام گبر بود ، از لحاظ انرژي ، پروتئين ، كلسيم و فسفر ، 15
متوازن گرديد . جيره هاي آزمايشي بمدت 105 روز در اختيار بزغاله ها قرار گرفت .بزغاله ها در
ابتدا و انتهاي آزمايش و در طول آزمايش هر دو هفته يكبار بصورت انفرادي با اعمال 14 ساعت
محروميت غذائي توزين گرديدند . در پايان ميزان افزايش وزن زنده ، افزايش وزن روزانه ، ضريب
تبديل غذايي و ميزان خوراك مصرفي روزانه براي تمام گروههاي آزمايشي تغذيه شده با نيام كهور
و نيام گبر بطور جداگانه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند . در اين آزمايش از طرح آماري كاملا
تصادفي با هشت( 8 )جيره آزمايشي حاوي نيام كهور و نيام گبر و 3 تكرار (درهرتكرار 2 راس
بزغاله) انجام پذيرفت.
نتايج :
ميانگين وزن اوليه ، وزن نهايي و ا فزايش وزن ر وزانه ،خوراك مصرفي روزانه و ضريب تبديل
خوراك بزغاله ها كه جيره هاي آزمايشي حاوي نيام كهور و گبر را مصرف كرده اند، بترتيب در
جداول 1 و 2 ارائه شده است . همانطوريكه درجداول مشاهده ميشود بين ميانگين هاي وزن نهائي ،
افزايش وزن روزانه و ضريب تبديل خوراك گروه ها ي كه جيره حاوي 40 و 38 درصد نيام كهور
وگبر مصرف كرده اند با ديگر گروه ها از لحاظ آماري تفاوت معني داري وجود داشته است
.( P<0 div="">
بحث:
اختلاف معني داري بين وزن اوليه (شروع پروار ) بزغاله ها ي آزمايشي در تيمارهاي حاوي سطوح
مختلف نيام كهور و گبر وجود نداشت . در صورتيكه بين ميانگين وزن نهايي، افزايش وزن روزانه و
ضريب تبديل غذائي بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي 1 الي 3 با بزغاله هاي تغذيه شده با جيره 4
همچنين بين ميانگين وزن .(P<0 05="" 40="" div="">
نهايي، افزايش وزن روزان ه و ضريب تبديل غذائي بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي شاهد ، 15 و
30 درصد نيام گبر نيز با بزغاله هاي تغذيه شده با جيره 4 (حاوي 38 درصد نيام گبر ) تفاوت معني
علت احتمالي اين مسئله وجود عوامل ضد تغذيه اي در نيام كهور و .( P<0 05="" div="">
گبر است و بنظ ر مي رسد هنگام استفاده از مقادير بالاي نيام اين گياهان ، عوامل ذكر شده سبب
كاهش قابليت هضم مواد مغذي و پروتئين جيره غذائي شده ودر نتيجه عملكرد بزغاله ها بطور معني
داري كاهش پيدا مي كند . رود و ودوارد ( 1990 ) گزارش نمودند كه تركيبات ضد تغذيه اي (عمدتا
تانن ها ) در سرشاخه و ميوه گونه هاي گبرعلت اصلي كاهش قابليت استفاده از پروتئين در تغذيه
.( گوسفند و گوساله ها مي باشد(نقل از منبع شماره 4
رود ( 1986 ) و رود و مولر ( 1987 ) گزارش نموده اند كه گونه هاي درختي و درختچه اي مناطق
گرمسيري شامل آكاسيا (گبر) اغلب حاوي تانن هس تند. ا ين تركيبات بر قابليت هضم پروتئين نيام
اين گياهان موثر است و باعث كاهش فعاليت ميكروبهاي شكمبه مي شود . مك داول و ون سوست
1987 ) بيان داشتند كه جيره هاي حاوي تانن باعث كاهش هضم الياف خام و پروتئين خام ميشوند . )
همچنين رومينو ( 1984 ) و هروگم و همكاران ( 1988 ) گزارش كرده اند كه خوراكهاي حاوي تانن
بالا باعث غير فعال شدن آنزيمهاي ميكروبي شكمبه شده است . تانر و همكاران ( 1990 ) گزارش
481
نموده است كه نيام گبر مي تواند يك مكمل مناسب براي جيره هاي حاوي مقادير بالاي ذرت و
گندم باشد . اين محقق بيان كرد ، اگر دانه هاي آكاسي ا آسياب گردد، نتيجه بهتري در هضم و جذب
مواد خوراكي بدست مي آيد ، زيرا اغلب دانه ها بصورت غير قابل هضم از دستگاه گوارش حيوان
عبور مي كنند.
جدول 1- عملكرد پروار بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي حاوي سطوح مختلف نيام كهور
جيره ها
صفات اندازه گيري شده
جيره 1
(بدون
نيام)
جيره 2
15 درصد )
نيام كهور)
جيره 3
30 درصد )
نيام كهور)
جيره 4
40 درصد )
نيام كهور)
اشتباه
معيار
اثرات
جيره
وزن اوليه (كيلوگرم)
وزن نهايي (كيلوگرم)
افزايش وزن روزانه (گرم)
ماده خشك مصرفي روزانه (گرم)
ضريب تبديل غذائي
12/86
a
20/37
a
82/77
673/33
b
8/07
12/98
a
20/43
a
82/76
700
b
8/53
12/99
ab
19/50
ab
69/33
640
ab
9/22
13/17
b
17/93
b
58/70
626/67
a
10/6
0/50
1/30
12/53
45/13
1/27
-
*
*
-
*
. ( P>0 / حروف انگليسي متفاوت در هر رديف از لحاظ آماري تفاوت معني داري مشاهده شده است ( 05 (b,a) *
جدول 2- عملكرد پروار بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي حاوي سطوح مختلف نيام گبر
جيره ها
صفات اندازه گيري شده
جيره 1
(بدون نيام
گبر)
جيره 2
% 15 )
نيام گبر)
جيره 3
30 % نيام )
گبر)
جيره 4
38 % نيام )
گبر)
اشتباه
معيار
SE
اثرات
جيره
آزمايشي
- 0/56 12/63 12/7 12/4 12/ وزن اوليه (كيلوگرم) 83
وزن نهايي (كيلوگرم)
a
20/61
a
20/28
a
9/92
b
* 1/57 17/07
افزايش وزن روزانه (گرم)
a
84/8
a
83/32
a
79/07
b
* 10/97 62/08
ماده خشك مصرفي
روزانه (گرم)
700/0 676/67
665/67
660/5
- 55/32
ضريب تبديل غذائي
a
7/98
a
8/46
a
8/82
b
* 1/26 10/6
حروف انگليسي متفاوت در هر رديف از (b,a) * ( p< / * نشانگر ميانگين معني دار در سطح ( 05
.( P>0 / لحاظ آماري تفاوت معني داري مشاهده شده است ( 05
بين ميانگين هاي ماده خشك م صرفي روزانه بزغاله هاي تغذيه شده با سطوح مختلف نيام كه ور و
گبر اختلاف معني داري وجود نداشت.
نتايج مشابهي نيز توسط ساوا و همكاران ( 1998 ) درميزان مصرف نيام گونه آكاسياي چتري در
تغذيه بزها گزارش گرديده است.
با اينحال با افزايش مقدار نيام كهور و گبر بيشتر از 30 % در جيره ، ضريب تبديل غذائي بزغاله ها
بطور معني دار ي نامطلوب تر مي شود . علت اين مسئله احتمالاافزايش بيش از حد مواد ضد تغذيه
اي بخصوص تانن ها در جيره هاي غذائي مي باشد .برخي از محققين نيز گزارش كرده اند كه مقدار
.( زياد تانن سبب خروج نيتروژن از طريق ادرار و مدفوع مي شود ( 10 و 9
در بررسي اقتصادي جيره هاي مورد آ زمايش، هزينه خوراك براي توليد يك كيلوگرم افزايش وزن
زنده بزغاله هاي تغذيه شده با جيره 3 (حاوي سطوح 30 درصد نيام ) هر دو گونه گياهي كهور و
گبركمترين هزينه را در بر داشته است . با توجه به نتايج اضافه وزن روزانه و ضريب تبديل غذائي
بزغاله هاي تغذيه شده با جيره هاي مختلف آزمايشي و توانمندي بالاي توليد نيام (با دانه ) اين دو
گونه گياهي در مناطق ساحلي خليج فارس و درياي عمان در فصل خشك سال و دسترسي آسان به
مقادير بسيار زياد آن با هزينه پائين،استفاده از اين نيام ها تا 30 % در جيره غذايي بزغاله هاي در حال
رشد اقتصادي مي باشد.
منابع :
-1 عسكري ،ف. ، نوروزيان ،ح .قاسمي، ا.( 1376 ) . تعيين ارزش غذايي دو گونه گياهي كهور و
آكاسياي چتري (گبر ) ، طرح تحقيقاتي خاتمه يافته مركز تحقيقات منابع طبيعي و امورد ام
هرمزگان ، سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي.
-2 نجفي ، ك . 1374 . بررسي برخي از ويژگيهاي اكولوژيك گونه گبر . پايان نامه كارشناسي
ارشد . رشته مرتعداري دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تهران.
3-Bhandari, D.S,Cavil, H.N and Hussein,A.1979. Chemical
composition and nutritive value of khejri (Prosopis cineraria) tree
leaves. Annuals of arid zone, 18 (3), 170 -173.
4- Fagg, C. W,.and Stewart, J. L. 1994. The value of acacia and
prosopis in arid and semi arid environments. Journal of Arid
Environments .27, 3-25.
5-Kumar, R.1992. Anti nutritional factors: the potential risks of toxicity
and methods to aureate them. F. A. O. Animal Pro. Health.
6-N. R. C .1981. Nutrient requirement of goats .National Academy
Press,u.s.a.
7-Reed, J. D. Soller,D. and Ward ,A.W. 1990. Fodder tree and straw
diets for sheep: Intake, growth, digestibility and the effects of
phenolics on nitrogen utilization. Animal feed science and
technology No. 30.
8-Shayo, C. M., Vden, P. 1998. Recovery of seed of four African
browse shrubs ingested by cattle, sheep and goats and the effect of
ingestion , not water and acid treatment on the viability of the seeds,
Tropical Grass lands, 32, 195-200, 27 ref.
9-Sawe, J.,Tuitoek ,J.K., and Ottaro,J. 1998. Evaluation of common tree
leaves of pods as supplements for goats on range area of kenny.
Small Ruminant Research, 28, 31- 37.
10-Tanner, J. C., Reed,J.D. and Owens,E.1990. The nutritive value of
fruits (Pods with seeds) from four acacia spp. Compared with
extracted noug (Guizotva abyssinica) meal as supplements to maize
Stover for Ethionpian highland sheep. Animal production 127-133.
معرفی نژاد بز پاکستانی گلابی پاتری (Gulabi Pateri Goat )
گلابی پاتری نام نژاد بزی در زبان اردو و سندی است , کلمه گلابی در زبان اردو به معنی رنگ صورتی و پاتری نیز نام یکی از نژادهای بز در پاکستان می باشد.
دامنا پایگاه خبری ترویجی علوم دامی و دامپروری ایران
گلابی پاتری نام نژاد بزی در زبان اردو و سندی است , کلمه گلابی GULABI در زبان اردو به معنی رنگ صورتی و پاتری PATERI نیز نام یکی از نژادهای بز در پاکستان می باشد.
در واقع گلابی پاتری GULABI PATERI یک نژاد تلفیقی و چهار رگه است . به این معنی که از دو نژاد اولیه و دو نژاد ثانویه بوجود آمده است.
نژادهای که در این تلاقی چهار رگه نقش دارند:
بز رجحانپوریRAJHANPURI GOAT
بز پاتریPATERI GOAT
بز کاموری KAMORI GOAT
بز بیتال BEETAL GOAT
منشا نژاد بز گلابی پاتری GULABI PATERI GOAT
این نژاد در ایالت سند پاکستان وجود دارد و در شهرهای ایالت کراچی در اکثر منازل به عنوان حیوان خانگی نگهداری می شود. در واقع آنها به خوبی با آب و هوای کراچی پرورش می یابند و این آب و هوا برای سلامت آنها بسیار مفید است.
آنها در زیبایی معروف هستند چرا که شاخها و سم های سفید و پوستی صورتی دارند.
نشانه قوی خلوص این نژاد نیز پوست و دم صورتی رنگ است. آنها همچنین گوش های بلند و آویزانی دارند.
یکی دیگر از نشانه های ویژه ای که این نژاد در هر دو جنس نر و ماده دارد وجود پوست آویزان در زیر چانه (پوست حلق آویز) است که از چانه شروع و به قفسه سینه ختم می شود مانند غبغب در گاوهای نر.
بزهای گلابی پاتری دومنظوره هستند و برای تولید شیر و گوشت مورد استفاده قرار می گیرند.
مقدار متوسط تولید شیر توسط یک بز گلابی پاتری در دو بار دوشش 2 - 3 لیتر در روز است. و در زمینه تولید گوشت نیز یک بز نر این نژاد در 18 ماه می تواند 50 - 70 کیلوگرم گوشت تولید نماید. ودو قلوزایی در زایش ها به طور مرتب دیده می شود.
نژاد بز پاکستانی گلابی پاتری (Gulabi Pateri Goat )
گلابی پاتری از 4 نژاد به شرح زیر بوجود آمده است:
بز رجحانپوری (RAJHANPURI GOAT)
آنها در واقع بزهای نژاد بیتال در منطقه رجحانپور RAJHANPUR هستند که قویترین بز در این نژاد نیز می باشند.
یک دست سفید رنگ با لایه پوستی مایل به صورتی و همچنین سم های سفید رنگ بوده و هر دو جنس ماده و نر بدون شاخ می باشند.
زیستگاه آنها در منطقه رجحانپور است به همین دلیل به آنها بز رجحانپوری می گویند. مهمترین ویژگی های آنها وجود پوست آویزان با چین و چروک زیاد در زیر چانه آنها است.
• بز پاتری (PATERI GOAT)
نژاد پاتری در منطقه ای از حیذر آباد ,خیرپور, نواب شاه و سنقر در سند یافت می شوند. و یکی از سنگین ترین نژادهای بز در سند است.
رنگ بدن آنها سفید و صورت , گردن و گوش آنها قرمز مایل به قهوه ای است. گوش ها بلند ,آویزان و در انتها پهن می باشد. آنها پوست آویزان زیر چانه را نیز دارند.
شاخ های آنها در اندازه متوسط است واساسا بزهای گوشتی هستند اما کیفیت شیردهی خوبی نیز دارند.
پستان عریضی داشته و در یک دوره شیردهی تولید شیر آنها 170 لیتر در 120 روز می باشد. نرهای بالغ 52 و ماده ها 42 کیلوگرم وزن دارند و دوقلوزایی متداول می باشد.
• بز کاموری (KAMORI GOAT)
بز کاموری علی رغم داشتن اندازه و جثه بدنی بزرگ جزو بزهای شیری هستند . رنگ قهوه ای تیره با لکه های قهوه ای روشن یا سیاه دارند. سر آنها بزرگ بینی رومی شکل و گوش های بلند , آویزان و پهن دارند.
دم کوچک و هردو جنس نر و ماده شاخ دار هستند . پستان و سر پستان ها به خوبی شکل گرفته اند و تولید شیر در آنها 210 لیتر در 150 روز می باشد.
هر دو جنس نر و ماده افزایش وزن خوبی دارند و برای تولید گوشت نیز مناسب می باشند. بز نز بالغ 50 و ماده 44 کیلوگرم وزن دارند و بین آنها دو قلوزایی متداول دیده می شود.
در واقع می توان گفت بزهای کاموری برند ملی در دره سند است مانند اسب ترکمن در بین مردم کوچ نشین ترکمن.
بز بیتال(BEETAL GOAT)
بز بیتال بطور معمول بطور معمول در ایالت پنجاب یافت می شود. آنها اساسا بزهای شیری هستند اما به دلیل جثه بزرگ و افزایش وزن مطلوب در تولید گوشت نیز مد نظر قرار می گیرند.
در حال حاضر این نژاد به عنوان برند شماره یک بز تجاری در پاکستان شناخته می شود.
رنگ بدن قهوه ای طلایی یا قرمز خالدار با لکه های سفید یا سیاه می باشد. سر بزرگ , بینی رومی و گوش های بلند , پهن و آویزان به همراه پاهای بلند و دم کوتاه از مشخصه های دیگر بز بیتال است.
شاخ ها بصورت مارپیچ و بلند در نرها و کوتاه در ماده ها وجود دارد.
در یک دوره شیردهی تولید شیر 290 لیتر در 130 روز می باشد. بیش از 50% از زایش ها دو قلو و یا سه قلو می باشد
منبع: 1-http://qurbanianimals.com/
2- http://www.thegoatspot.net/
در صورت استفاده از مطالب فوق ذکر منبع الزامی است .
۱۳۹۱ اسفند ۲۳, چهارشنبه
۱۳۹۱ دی ۱۴, پنجشنبه
۱۳۹۱ مرداد ۲۱, شنبه
۱۳۹۰ شهریور ۸, سه‌شنبه
۱۳۸۹ بهمن ۱, جمعه
۱۳۸۹ دی ۵, یکشنبه
۱۳۸۸ دی ۲۵, جمعه
زايش هفت قلوي يك بز در اصفهان
براي نخستين بار بزي در منطقه ورزنه اصفهان هفت بزغاله زاييد.البته شش تايي انها سالم و زنده ماندند.
اين بز شش ساله و از نژاد دو رگ ميباشد وتاكنون پنج زايمان داشته است.
اين بز در زايمانهاي قبلي خود به ترتيب دو قلو-سه قلو-چهار قلو-پنج قلو زاييده كه همگي انها زنده و سالم مانده اند امسال هم در زايمان خود هفت قلو زايش داشته است كه شش قل انها زنده مانده اند.نكته ديگر اينكه تمام شش بزغاله اين بز ماده هستند.
اين بز شش ساله و از نژاد دو رگ ميباشد وتاكنون پنج زايمان داشته است.
۱۳۸۸ خرداد ۱۶, شنبه
بزهای ایران
(( بزهای ایران))
اکثریت بزهای ایران را توده های بومی تشکیل می دهند و به خا طر اینکه اصلا ح نشده اند از تو لید شیر و گو شت محدودی دارند .
کشور ما با توجه به ا قلیم ویژه ای که در جا ی جا ی منا طق خود دارد برای نگهداری و پرورش گو نه های مختلفی از بز منا سب تشخیص داده شده است .
در ایران نژادهای گونا گو نی از بز وجود دارد که از حیث تولید یک نوع محصول حا ئز اهمیت هستند از ان جمله می توان به نژادهای زیر اشاره کرد :
((بز مرغز )) :
بزی با موهای لطیف و بلند و براق که در سال از هر بز بین 2/5 - 2 کیلو گرم مو می توان برداشت نمود البته این محصول را در رمه های اصیل گا هی تا دو برابر این مقدار می توان برداشت کرد .(1)
نژاد مرغز از تیره های بز نژاد انگورا می باشد که گفته می شود از اختلا ط نژاد انقوره با بز بومی کردستان به وجود امده است .(2)
بز مرغز به علت دارا بودن کرک های ظریف ء یکی از بهترین نژاد های کر کی بز در ایران شنا خته می شود .
در گزارشی حا کی است که ظرفیت تولید سا لانه کرک در ماده بز ها حدود 1/5 و در بز های نر حدود 2 کیلو گرم است .
همچنین از تولید شیر روزانه حدود 1/5 لیتر در روز
در دوره شیر دهی حدود 6 ماه با شیر چربی نسبتا زیاد حدود 10 - 12 درصد خبر داده شده است .(3)
ارزش موی این نژاد بسیار زیاد است .
مهمترین کار جهت افزلیش تولید در این نژاد اصلا ح این نژاد است که در این حا لت انتخا ب بزها یی که دارای موی مجعد و لطیف و سفید با شند و همچنین ویژگیها ی بزهای نر جهت جفت گیری بسیار اهمیت خواهد داشت .(1)
(( بز رائینی )) :
در منطقه رائین کرمان پرورش داده می شود که از لحا ظ تولید کرک مرغوب و لطیف با الیا ف بلند معروف است .
طول کرکها ی بدن این حیوان را حدود 23- 30 و مقدار 1/5 - 1 لیتر شیر تولیدی در یک دوره شیر دهی بین 4 - 5 ماه بیان داشته اند .(3)
البته باید خا طر نشان کرد که کرک در 3 کشور جهان بیشتر از بقیه کشورها تولید می شود .
چین ء مغولستان و ایران که هر کیلو گرم کرک ان را به قیمت چند هزار دلار در بازار جهانی میتوان بازاریابی کرد.(4)
(( بز تا لی )) :
در نواحی جنوب کشور و اطراف بندر عباس یافت می گردد .
از ویژگیهای این نژاد مقا ومت زیا د در برابر گرما و رطوبت و همچنین شیر واری بسیار خوب ان است که تا 180 لیتر شیر دهی در بندر عباس از این بز گزارش گردیده است .
البته این مقدار شیر دهی را بدون انجا م فعا لیتها ی اصلا حی تولید می نما ید و از این حیث هیچ گو سفندی در ایران از لحا ظ شیرواری به این بز نمی رسد . ( حتی در خا ورمیا نه ).(4)و(3)
(( بز نجدی )) :
از بزهای منطقه خوزستان می باشد که تولید اصلی اش شیر است .
از خصو صیات ویژه ی نژادی در بز نجدی وجود دو زائده ی گوشتی منگو له ای شکل در زیر گلو است که طول انها گاهی به 10- 12 سانتی متر می رسد .
دفعات زایمان دو بار در سال و اغلب زایشها با دو قلو زا یی توا م است .
مجمو ع دوره شیر دهی در ماده بز نجدی بیش از 7 ماه است و به طور متو سط هر ماده بز سالیا نه حدود 150- 250 لیتر شیر تولید می کند .
(( بز ما کو یی )) :
محصو ل بز ما کو یی در درجه اول شیر و در درجه دوم مو و کرک است .
از مو های این بز برای تهیه ی پلا س استفاده می شود که به جای قالی و زیر انداز کاربرد دارد .
دو قلو زا یی در این نژاد بندرت دیده می شود .(3)
وزن موقع تولد انها بین 2/5 - 3 کیلو گرم است .(1)
هر گاه پرورش بز غاله با رعا یت اصول صحیح انجام شود وزن حیوان در 6 ماهگی به حدود 18 - 20 کیلو گرم می رسد .(3)
(( بز عرب )) بز عراقی :
این نوع بز در قسمت جنوب غربی ایران و منا طق فارس و خوزستان پرورش می یابد .
بزها ی عراقی بسیار کم محصو ل می باشند و از نظر تولید شیر و یا تولید کرک چندان قا بل ملا حظه نیستند .(3)
(( بز طا لشی )) :
در منا طق کو هستانی اطراف فومن و طوالش دیده می شود .
محصول اصلی بز طالشی ء شیر می باشد که روزانه حدود 1 لیتر است .
در این نژاد دوره شیر واری 4 ماه و نسبت دو قلو زا یی 1 - 5 درصد می باشد .(3)
(( بز ترکی )):
این بز توسط ایل قشقا یی در اطراف استان فارس پرورش می یابد .(5)
همچنین در قسمت شرقی استان فارس توسط ایلها ی عرب ( عرب جباره و عرب شیبا نی ) و خمسه پرورش می یابد .
از نکات قابل تو جه به این بز ان است که بنا بر طرز پرورش این حیوان ء چون اغلب در منا طق بدون کنه ء ییلاق و قشلاق می کند در برابر گزش کنه مقا ومت ندارد و هر گاه در اغل و یا جایگا هی که محتو ی کنه باشد پرورش یابد با تلفات زیادی روبرو می شود .(3)
(( سایر بزهای ایران )) :
علاوه بر انواع بزها یی که به اختصار از انها گفته شد ء انواع دیگری نیز در نقا ط مختلف کشور پراکنده است .
متا سفانه تا کنون مطا لعا ت دقیقی روی انها صورت نگرفته است و مشخصا ت تولی دی بزها یی که تا کنون نام بردیم کم و بیش در مورد این نوع بزها هم صدق خواهد کرد ء ما نند بز (مازندرا ن و بز سنگسر و ... )(3)
البته باید خا طر نشان سا خت که در بعضی از مراکز تحقیقا تی کشور با ورود بزها ی خا رجی و ایجا د امیزش بین انها با بزها ی بومی پرورش بزها ی امیخته نیز صو رت می گیرد .
از ان جمله سا نن ایران و سا نن امیخته می باشد که به بیان ویژگیها ی انها خواهیم پرداخت .
از دیگر بزها ی ایران ءنژاد بز گوشتی یا مها ابادی است که بسیار نژاد خو بی جهت تولید گوشت است .(4)
(( نژاد بز سا نن ایرانی )) :
با ورود تعدادی از بز های اصیل نژاد سا نن در سال 1343 از خارج به مو سسه ی تحقیقا ت دامپروری کشور ( حیدر اباد کرج ) و پس از گذ شت سالها این نژاد با شرایط اقلیمی کشور تطبیق داده شد و به صورت نژاد بومی ایران در امده است .(3)
رنگ این بز سفید یا شیری رنگ می باشد و گا هی ا و قا ت لکه ها ی سیاه رنگی روی بینی گوشها و پستا ن این بز دیده می شود .
مو ها ی کم در روی بدن این بز رشد می کنند و بدون شا خ است .(6)
هدف از وارد کردن بز ها ی سا نن به کشور این می باشد که از امیزش این نژاد با بز ها ی داخلی بتوان نژادی اصلح را که دارای خصو صیا ت مثبت هر دو نژاد باشد تثبیت کرد.
از صفتها ی با رز این نژاد سازگار ی با منطقه ها ی مختلف از نظر شرایط اب و هوا یی که قدرت سا زگا ری با محیط اسا سی ترین شرط برای تو لید و توسعه ی گله داری است که این نژاد دارای این ویژ گی است .
این بز ها از نظر جسمی ویژ گیها ی بالا یی دارند هم از نظر بلو غ پرور شی و هم بلو غ جنسی از نژاد ها ی بومی زود رس تر هستند .
خصو صیت دیگر این نژاد چند قلو زا یی است که بیشتر در زایما نها ی دوم و سوم دو قلو ودر مواردی سه قلو می باشد .
شا یا ن ذکر است که بیش از 70 % کل انها در گله دو قلو زا هستند .
تو لید شیر این نژاد بالا است و به همان نسبت که از تولید شیر بالا یی برخوردارندتوقعشا ن هم از دامها ی بومی بیشتر است لذا با یستی مقدار و کیفیت جیره ی غذا یی انها مطلو بتر باشد .
مقاومت این بز ها به بیما ریها و عوامل بیماریزا بسیار بالا است اما چون بازده تولیدشان بالا است از لحا ظ بهداشتی نیاز به مراقبت داشته و در مقابل عوا مل بیماریزا با اقداما تی چون واکسینا سیون حفظ بهداشت محیط نگهداری و تغذ یه ی منا سب می توان مقاومت انها را بالا برد .
این نژاد در ایران در حدود 2200 کیلو گرم شیر در سال تو لید نمو ده است .
این نژاد پر محصو ل است و روزا نه حد اکثر به گزارشی تا 4 لیتر شیر تو لید می کند .
بز سا نن ایرانی با شرایط مختلف و متنوع اکثر منا طق ایران ساز گا ری خود را نشان داده است و در حا ل حا ضر در استانها ی تهران قزوین و یزد پرورش داده می شود .
بهترین روش نگهداری این نژاد را روش زیر سقف یا نگهداری در اغل ذکر کرده اند .(3)
(( سا نن امیخته یا دو رگ )) :
بر اسا س به گزینی ها یی که در یک دوره 20 ساله در مرکز تحقیقا ت حیدر ا با د انجام گرفته است میزان تولید بهتر ین بز شیر ده بومی ( نجدی ) را به 250 - 350 لیتر در سال افزا یش داده اند .
این نژاد چون از امیخته گری بز نجدی ( ماده ) و بز سا نن اصیل ( نر ) حا صل شده نسبت به شرایط محیطی دارا ی مقا و مت نسبتا بیشتری است .
این نژاد از لحا ظ تولید شیر در مقا یسه با سا نن خا لص ایرانی دارای رکورد شیر کمتری می باشد .(3)
مقدار شیر بزها ی سیاه و اصلا ح نشده ای که در روستا ها ی کشور می باشند بستگی به وضعیت تغذیه و شرایط محیطی که در ان نگهداری می شوند دارند .
عوامل ژنتیکی و نژادی در میزان تو لید تا ثیر دارند اما شرایط محیطی شا مل اب و هوا تغذیه بهداشت ومراقبت ها ی ویزه نقش مهمتری در بالا بردن میزان تو لید شیر دارد .
بز ها ی بومی کشور به خا طر محدودیت امکا نا ت غذا یی و بهداشتی تو لید شیرشا ن خیلی کم است و بین 100 - 120 لیتر در سال است و لذا این امیختگی اثر بسیار مطلو بی را داشته است .
نویسنده:امیر سعید خداوردی:red.saeed@yahoo.com
منابع:
1:ناظر عدل"کامبیز-نژادها.نگهداری و ناهنجاریهای ارثی در بز-جهاد دانشگاهی تبریز1366
2:goats of the world"richard a.battaglia.
3:پرورش دامهای شیری (بز و گاومیش)-دکتر منوچهر سعادت نوری-انتشارات اشرفی.
4:دکتر راسخ افشار-گزیده مصاحبه در نشریه دامدار شماره 798
5:بررسی صفات پرواری و خصوصیات لاشه 3 توده بز بومی فارس- بهمن ایلامی-جمشید ایزدی فر-1372-نی ریز
6:پرورش و نگهداری بزهای شیری-مترجمان مرتضی ممویی-محمدزاده رحمانی-موسسه نشر جهاد 137
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)